انتقالي عدالت

موسیقی سلام شنویندهی عزیز من پیام هستم خوش هستم که برای تقدیم کدنی برنامه دیگه در خدمت شما قرار دارم من جاوید هستم اطرامات سمیمانه خود را به شما تقدیم می‌کنم از خداوند می‌خوایم که با خانواده و دوستان تان صحت و سلامت باشین دوستهای محبان امروز می‌خواییم روی مسائل صحبت کنیم که یاداوری اونا برای ما و شما رنجاور هست منظورم صحبت دباره جنگ‌ها خون ریزی‌های گزشته بی خانوان شدن کجدادن‌های اجباری غسب دارایی‌های مردم و غیره اما یک چیز واضح است تا وقت که درد دل خود را بیان نکنیم و یازاره که به خاطر این رنج‌ها در دل‌های ما وجود داره با بیان کردن بیرون نکشیم زخم‌های دل ما شفا پیدا نمیکنه پیش از یکی به اصد صحبت خود شروع کنیم شما را به شنیدن یک درامهی کوتا دعوت می‌کنیم خانوان شدن لالو دده چی گفت؟ شنیدم که بچه سکندر از شاهر آمده خان صحب آهان او گفت هایی را امراه خود آورده که از شنیدنش آدم شاخت می‌کشه چی گفت‌ها را؟ او پیش قدوسی می‌رو رفته صحب که براش گفته زمین پدری من را که بعد از کشت شدن پدرم خان گرفته او را پس می‌گیرم خوب این گپار را زده دیگه چی گفته؟ قدوس هم گفته که برای کلگی معروم است که خان زمین مکتب هم در زمین خود گت کرده خوب این گپار را زده ما به گپ مردم کردم نفرهای خود را رخصت کردم و سلاهای خود هم تسلیم کردم از این مالوم می‌شه که آرام مانده نیموالای من نیستن نه خان سب او روز که او من را در بازار دید طرف من بسیار چپ چپ سل کرد در دل خود گفتم که اگر دو وقتا داده می‌آمدی من سرعت زیر بارد می‌خدم آره چی کنم که خان سب دمی روی ما را گرفته نه لالو خوش کنی که کار خراب نکنی او وقتا تیر شده آره خوب است که او زخما را علاج کنیم نهی که اونا را دوباره تازه کنیم خان سب اگر آله هم به من عمر کنین من چاری او را می‌کنم نه لالو او کدام چیزی دروغ نگفته راست گفته پدر شما مجبور ساختم که سلا بگیره و دو جمعه نفر‌های من شامل شوه وقتا که او بچاره کشته شد من راستی زمین‌های پدری او را گرفتم ای یقش هست لالو تو خب از تمام گفت‌ها خبر داری ای مردم که آله من را هم نمی کشه خانه شاناباد خان سب شما چی می‌گین خدا هیچ وقت دست اون آن را سرش شما بالا نکنه لالو ای چا پلوسی در بان برو بچه سکندر را در جایی که باشه پیدا کن برش بگو که خان تو را می‌مان کده خان سب شما چی می‌کنین اگر امرای اون را می‌کنین سب‌ها دیگر مردم هم می‌خنه تا نمی گیره لالو تو نمی فمی چیز را که برات میگم همه تو کن خب ای طور که می‌گین بچه شما می‌کنم حالا من کوشش می‌کنم کسایی که از ما آزار دیدن دل شاناباد است برام زوراوری و جنگ دیگر بس هست دوستهای محبان درامه را شنیدیم کاش که تمام کسایی که در وطن ما در گزشتا مرتکب جنایت شدن مثل ای خان می‌بودن قبول کدن جرم هم منتهای غیرت یک انسان است بر روشن شدن خوب تر موضوع بهتر است اول عدالت انتقالی را تعریف کنیم که عدالت انتقالی چی است؟ شما درست گفتین عدالت یعنی حقی مظلوم از ظالم گرفتن است اما ای عدالت چطور می‌تونه که انتقالی باشه؟ یعنی عدالت گزری چون بخاطر جنگ و ظلم بین مردم ای اینمنداکته جدایی باوجود آمده بود منطقیست بین کسایی که ذلم کده بودند و بین کسایی که ظلم دیده بودند یک جدایی باوجود آمده بود و باید صلب باوجود بیاید بر این سر زخم‌های کسایی که سرسان ظلم شده بود مرحم مونده شوه و هم بر اینکه کسایی که در گزشتا ظلم کده بودند در آینده اونا و کسایی دیگه ظلم نکنند اکومت‌های این مملکت‌ها امراه سازمان هایی که از حقوق مردم دفع می‌کنند به امکاری مردم یک پروگراما جور کدند مقصد این پروگراما عدالت بود کسایی که ظلم کده بودند باید محاکمه می‌شدند یا اونا باید به ظلم که کده بودند اعتراف می‌کدند و از کسایی که سرشان ظلم شده بود بخشش می‌خواستند و یا با کمک کدند به اونا دلشان را به دست می‌آوردند بله بخاطر این عدالت انتقالی است که در یک دوران گذری عملی می‌شد یعنی از دوران جنگ و گدودی به دوران آرامی و حکومت قانون حالا معلوم شد که عدالت انتقالی چی هست؟ وقتی که یک مملکت و یک جامعه از جنگ به طرف سلح عرقت می‌کند و یا از حکومت ظالم به طرف دمکرسی روان می‌شد عدالت انتقالی ضرورت پیدا می‌کند که اجرا شد عدالت انتقالی برای ایست کسایی که ظلم، بیادالتی و خشونت زد بشری را مرتکب شدند امراه اونا چی برخورد شد؟ از طریق عدالت انتقالی امکان داره که جامعه از رسم و رواج خودسری بیمسولیتی و حکومت جنگل یعنی هر کس که زور داشت ارژی که خواست بکنه خلاس شوه کسایی که قربانی ای چیزها شدند یعنی سرشان ظلم شده تصلیف پیدا کنند از طریق عدالت انتقالی به مردم فهمانده می‌شه کسی که ظلم کده به جزا باقی نمی مانه اما باید متوجه باشیم که ای کارا باید مانه پیشرفت جامعه به سوی دمکرسی و ترقی نشوه در وطن ما و شما افغانستان هم باید حالا جنگ و گدودی بود هر کسه ارچی دلش خواست کد مردم بیسلا و بیپنا کشت شدن خانه‌های شان چور شد زمین‌ها و درایی شان غصب شد به ناموس و اعسیت انسانی شان تجاوز شد مردم به خاطر مربوط بدن ویا قوم ویا مساب ومانطقه ویا زبان سرشان ظلم شد مردم‌ها مجبور با کوج کدن از یک منطقه با منطقه دیگر ساختند کسایی که به این قسم ظلم‌ها روبرو شدند دلهای اونا زخمی هست آتش انتقامگیری در دلهای اونا زبان‌ها می‌زنه بر خاموش کدن این آتش ضرورت هست که عدالت انتقالی در جامعه تطبیق شوه در غیر او امکان داره که باز هم گدودی و جنگ در جامعه با وجود بیاید قال شکر هست که ما و شما از حالت جنگ تا حده به طرف داشتن یک حکومت و قانون اساسی و پارلمان حرکت کدیم و با خدم‌های لرزان به طرف به وجود آمدن دیموکرسی در حرکت هستیم اگه چی تا انوز حکومت این قدرت رو پیدا نکده که در تمام افغانستان قانون رو تطبیق کنه و کسی که ظلم کده و یا می‌کنه او رو به پنجی قانون بسپاره اما باز هم تا جایی که امکان داره بر آرامش خاطر کسایی که در گذشته سرشان ظلم شده باید عدالت انتقالی عملی شوه بر تطبیق کدن عدالت انتقالی ضروریست که روی این موضوع هم گفت بزنیم که چی چیز بر تطبیق کدن عدالت انتقالی در وطن ما کمک می‌کنه بعد از او دباره موانعی که در رای عملی کدن عدالت انتقالی در وطن ما وجود داره روی اونا انگشت بانیم اولین چیزی که بر تطبیق کدن عدالت انتقالی کمک می‌کنه او قانون اساسی مملکت است خوشبختانه در قانون اساسی افغانستان در مورد ایجاد کمیسیون مستقل حقوق بشر پیشبینی شده و کمیسیون مستقل حقوق بشر به وجود هم آمد بر علاوه در قانون اساسی کسایی که به ایک مقام مهم دولتی مقرر میشه یک شرط ایست که او باید جرائم زد بشری را مرتکب نشده باشه قانون اساسی از تأمین عدالت مساوات در مقابل قانون و محافظت کرامت انسانی و حقوق بشر هم گفت جده قانون اساسی یک قوت خوب بر عملی کدن عدالت انتقالی در کشور ماست اما ای که تا چی هد اکومت مطابق مطن قانون اساسی عمل می‌کنه و یعنی ای چیز جدا وقتی که قانون اساسی تسویب شد ضرور بود که در باره کسایی که در پستهای بلند دولتی قرار داشتن تحقیق میشد که آیا اونا جرائم زد بشری را در گزشته مرتکب نشدن؟ یعنی در گزشته که قومندان بودن و یا در حکومتهای گزشته چوکی و مقام داشتن کسایی‌ها زور داشتن مردم را نکشتن سر مردم ظالم نکدن کسایی که ای کارها را کده بودن باید از حکومت برطرف می‌شدن کسایی هم که نو مقرر می‌شدن در باره اونا هم باید فکر میشد که آیا اونا جرائم زد بشری را مرتکب نشدن؟ اگر جنایت کده بودن در باره اونا از مسلحت کار گرفتن نمیشد بلکه چیزی که قانون اساسی او کار صورت می‌گرفت اما جایی بسیار تعصف هست که برخلاف قانون اساسی و برخلاف خواست مردم و کسایی که قربانیان جنایات بودن اطلع اشخاص مقرر شدن و انوز هم با حکم رواهی و جنایات خود ادامه میتن چیز دیگه که می‌تونه برای عملی شدن عدالت انتقالی در جامعه کمک کنه او حمایت مردم هست یعنی مردم از دل آرزو و خواهشی ای را داشته باشن که در مورد جنایتکارای گذشته عدالت صورت بگیره کمیسون مستقل حقوق بشر افغانستان وقتی که از مردم دباره ماکمه کدن جنایتکاران دوران جنگ سوال کدن ده ست نفر چلپنی نفر گفتن که اونا می‌خواین که جنایتکاران و کسایی که حقوق انسان را غصب کدن باید فورا ماکمه شدن و یک فیصدی دیگه گفتن که آنها باید در یک وقت مناسب ماکمه شدن چیزی دیگه ای که بر تطبیق عدالت انتقالی بسیار مهم است او تعهد ملی و بینونلی دولت بر تطبیق عدالت انتقالی است یعنی دولت باید بگوید و وعده بده که عدالت انتقالی را تطبیق می‌کنه ای تعهد دولت افغانستان داده است دولت می‌خواهی این کار را به اساس یافتن حقایق و اصنات انجام بده دولت می‌خواهی که در پروی تطبیق عدالت انتقالی با ترویج مسالحه و تقویه وحدت ملی کمک کنه دولت در پلان‌های عملی خود میگه که پروسه تطبیق عدالت انتقالی را با اشتراک مراجع قضایی جامعه مدنی اتحادی‌های سنفی قربانیان جنایات مجایدین و جنگجویان سابق بپیش می‌بره ادام عملی بر پیاده کدن عدالت انتقالی را نمرداشته اولین معنی نبودن قانون‌های واضح بر تحقیق کدن جرائم زد بشری در وطن ماست تحقیق کدن جرائم زد انسانی در وطن ما و شما یک چیز کامل نوست که در افغانستان این موضوع مطرح میشه با وجودی که برخورد کدن در مقابل این قسم جنایات در قوانین بیندن مللی مشخص شده و افغانستان هم این می‌ساقه‌ها را امزا کده اما باز هم در قانون جزای افغانستان این چیز‌ها مشخص نشده مشکل دیگر نبودن امیت در سر تا سر مملکت است حکومت تا الان نتانسته که در تمام مملکت آکیمیت خدا قایم کنه به صورت واضح بگویم کسایی که حقوق انسانی را زیر پای کدن و جنایتکار هستن هنوز هم در حکومت قدرت دارن و یا حکومت زیر تاثیر اون هست کسایی که سرشان ظلم شده برای عدالت برای عدالت باید به قاضی و محکمه مراجعه کنن سیستم قضایی تا حد فاسد است که کسی نمیتونه سر اونا اعتماد کنه یک چیزی تعصیف آور دیگر نبودن و یا بسیار کم بودن وکیلهای مدافعی در وطن ماست مشکل دیگر ایست که چون سالها در وطن ما حکومتهای استبدادی جنگ و بیعدالتی بوده مردم آدت کردن که ظلمت تحمل کنن و چیزی نگوین این موضوع اتا به خوی و آدت و رسم و رواج در بین مردم ما تبدیل شده این اوامل باعث شده و شنساختن هسهان مردم در باره حقوق انسانیشان بسیار بکندی پیش بره نه، این کار را نکنیم اول کوشش کنیم که قانونهای وطن ما اصلا شوه و یا کدام قانون خاص در باره حق انسان و کرامت و شرافت او ساخته شوه که در اون معلوم باشه کسی که ظلم کرد چی جزا در انتظارش هست هر جرم خوب تعریف شوه و جزای او هم خوب مشخص شوه و جنایتکار کیست اما این جنایتکارا همه جنایات خود رنگ مذهبی و وطن دوستی و مردم دوستی میتن گویا خدا نخواست تمام این کارا را اونا بخاطر خدا و دین و وطن کدن حتی با چسم سفیدی میگن که ما خوب کدیم که این کارا را کدیم شنونده بسیار عزیز بخاطر که از این حالت برایم ما باید بسیار کار کنیم و زحمت بکشیم ایچ وقت بر رسیدن به یک جامعه مرافع و آرام دست از کار نکشیم و تسلیم شرایط نشویم صدای ادارت خواهی خودا با وجودی مشکلات همیشه بلند کنیم کسایی که جنایت کدن اونا را از بین خود دور کنیم در وقت رئی گیری به اونا رئی نتیم اونا را وکیل و نمائندی خود انتخاب نکنیم کوشش کنیم که صلحه قوی تر بسازیم بخاطر که جنگ به نفع جنایتکارا و سلح به نقص اونا و به نفع ماست از طریق سلحامه سر حکومت فشار بیاریم که اگر می‌خوای ادارتا در جامعه بدقرار شوه لازم از که شرایط را آماده بسازه که هم قاضی‌ها و هم کسایی که قربانی جنایات شدن و هم شاهده‌ها بتانن در مسئولیت و بیدون ترس و عراس شادت بتن و تصمیم بگیرن مسئولیت تمام کسایی که در تطبیق کدن پروسه ادارت انتقالی دخیل هستن آماده شوه دولت دستگاه و اداره‌های خود از وجود جنایتکارا و کسایی که در گزشته مرتکب زیرپای کدن حقوق انسان‌ها شده پاک کنه رئیس جمهور ما با صلاحیت که قانون برش داده کسایی که جنایتکارا جنگی هستن از کار برطرف کنه وقتی که ادارت در باره اونا تطبیق شد اگر پراحت حاصل کدن می‌تونن دوباره مقرر شوه دستگاه قضایی و سارانوالی کاملا نو شوه و قضات و سارانوالان جدید تربیه شوه به مسئولیت مالی و جانی اونا توجه شوه دولت کمک کنه که مردم سازمان‌های سنفی خود را تشکیل بتن و در اون جمع شوه تا به این ترتیب جامعی مدنی افغانستان تقویه شوه به مردم آگاهی داده شوه که حق خود را بشناسن در باره حقوق قانونی اونا برشان تعلیم داده شوه دوستان مردمان آل شما را به شنیدن یک آهنگ داوت می‌کنم برای دل بری میهن بخانام بیادی خوش و خرمن بخانام دل میشه که برگردن به هیرات کناری بودی عدرس کن بخانام حالی ندارم حالی ندارم که از حالی توه حالی ندارم موسیقی برای خوش و خرمن نمیشم چرا هیچ کس به فکر من نمیشم غزل‌های قشنگی ملکی مردم دو بیتی‌های عدرس کن نمیشم ناز نازی من تو بودی کودکی هم بازی من موسیقی برو بردو منی میهن رسانه کن و یا کنو منی برمن رسانه کن به هیراتی عزیزم در کی رفتی کن سلامم را برد رسگن رسانه کن ای چای هلدار امو دوتار امو تخت سماور دوستای مهربان ما در برای عدالت گپ می‌زدیم در شروع ما یک درامر را شنیدیم که خان از کارهایی که کده بود پیش امان بود و می‌خواست که خرابیهای خود را جبران کنه به طرف خود دیدن و کارها و عمال خود را سنجیدن یک قدم بسیار خوب بر اصلاح انسان است وقتی که یک شخص با دیدرایی می‌خواهی که کارهای نادرست خود را درست جلبه بده ما برش می‌گیم او برادر سرتا در گریبانت کو و خود خوب ببین که چی کدی سر در گریبان کدن یعنی دیدن به طرف درون دل ماست تفتش کدن دل ماست بر هر یک ما لازم است که به طرف درون دل خود ببینیم و خرابیهای خود را تشخیص بدیم و در رای علاج او اقدام کنیم ایسای مسیح در انجیل مقدس می‌فرماه اگر میوه خوب می‌خواهید درخت شما باید خوب باشد زیرا درخت بد می‌وهی بد به بار خواهد آرد چون که درخت را از می‌وهش می‌شناسند ای مارها شما که آدمهای شریری هستید چگونه می‌توانید سخنان خوب بگویید زیرا زبان از آن ته دل را پر ساخته است سخن می‌گوید مرد نیکو از خزانه نیکو درون خیش نیکی و مرد بد از خزانه بد درون خود بدی به بار می‌آورد دوست‌های عزیز مردم زیاد وجود دارن که داهای خوب بودن می‌کنند اما کارهایی که می‌کنند ایچ کدام خوب بودن اونا را نشان نمیته اونا با وجود که سر مردم ظلم کردن اما باز هم با دیددرایی می‌خواهند که جنایات خود را بپوشانند هر کس خوبی و بدی را از درون خود به بیرون انکاست میته اگر درون دل او پر از غرور و نفرت در مقابل دیگرها باشند این نفرت و غرور او در اعمارش هم مالوم میشه اگر او هر قدر خود پرهیزگار و متخی جلوه هم بده باز هم مردم با دیدن به طرف کارهای اونا میگن به هر رنگی که خواهی جامع می‌پوش من از طرز خیرامت می‌شناسم اگر می‌خواهیم که زندگی ما میوه خوب آسل بده بیتر از که درون دل ما ویا دل ما نو شوه اگر ما به عیسای مسیح مراجعه کنیم او می‌تونه که حتی با ما تولد تازر را نصیب کنه یعنی ما با اعتماد کدن به عیسای مسیح و ایمان آوردن به او می‌تونیم انسان نو شوهیم ما و شما همه افغان‌ها اگر در گزشتت ظلم کدیم ویا در گزشتت ظلم دیدیم به این قسمت تولد شدن دوباره ویا تبدیل شدن به انسان کاملا نو ضرورت داریم به این صورت ما می‌تونیم که دگرها را ببخشیم و از کسایی که از ما سدامه دیدن مذرت بخواییم ای است عدالت دائمی که توسط عیسای مسیح مویسر است خوب شنونده ی عزیز آل شما را به شنیدن یک سرود روحانی دعوت می‌کنیم خاند را متبارک بخوان نام خودوسه و راز دل و همجان بخوان نام خودوسه و راز دل و همجان بخوان هی جان من خدابند را متبارک بخوان جمیه جمیه احسانهای او را فراموش نکن موسیقی کمیا مرزه گناهان تو را هرچی بوه مرزها مرزهایت را شفا بخشد و عیار بخوان موسیقی موسیقی دوستای عزیز ما از رادیو صدای زندگی در خدمت شما قرار داریم رادیو صدای زندگی بخش از نشارات است که زیر نام رادیو پیام حیات به چند زبان وطن ما نشارات دارد اگر علاقه دارید که به ما نام نوشت کنید آدرس ما در پاکستان صدای زندگی صندوق پوستی 702 جی پی او لاهور پاکستان آدرس ما در قبرس پی او باکس فایف سیون زیرو زیرو زیرو لیمازول سایپریس اگر به انترنت دسترسی دارین می‌تانین به این آدرس به ما ایمیل نوشت کنین انفو اد افغان رادیو نقطه او آر جی تا ملاقات دیگه خداوند یار و یاور شما باشد