راه حل مشکلات اقتصادی

  ۳۰ دقیقه

  ۶ مه ۲۰۱۸

افغانستان در یک نقطهٔ سرنوشت‌ساز قرار دارد—جایی که هر تصمیم دربارهٔ کار، منابع و رشد آیندهٔ کشور را تعیین می‌‌کند. ما بررسی می‌‌کنیم که چگونه خانواده‌ها برای توازن میان عاید و مصارف تلاش می‌‌کنند، در حالی‌که رهبران میان اولویت دادن به زراعت یا صنعت بحث دارند. از کمبود آب و ناکامی زراعت گرفته تا معادن دست‌نخورده و امید پیشرفت صنعتی، اهمیت این انتخاب‌ها بسیار زیاد است. با دیدگاه روشن، تلاش و پلان‌سازی هوشمندانه می‌‌توانیم چالش‌ها را به فرصت تبدیل کنیم و افغانستانی قوی و متکی به خود بسازیم.

دانلود

متن برنامه / متن سرود

موسیقی سلام شنویندگان عزیز خوش هستیم که باز در خدمت شما قرار دارم ما هم اطرامات سمیمانه خود را به شما تقدیم می‌کنم از خداوند می‌خواهم که با خانواده و دوستان تان سحت و سلامت باشین دوستهای مهربان امروز می‌خواهم در باری مسائل اقتصادی خانواده و وطن ما گب بزنیم اگرچه اقتصاد وطن ما یک موضوع نیست که ما بتانیم در یک برنامه روی او گب بزنیم اما بازم کوشش می‌کنیم که روی بعضی مسائل که وطن ما از لحاظ اقتصادی به او دست بگریبان است گب بزنیم اقتصاد چیزی هست که هیچ کس نمی تانه با او رابطه نداشته باشه ویا در برابر او به تفاوت باشه شما شنویندگان عزیز کار می‌کنین آیت می‌کنین و می‌خواهین به او زندگی خود و خانواده خود را پیش ببرین شما یک سرسر اصول اقتصادی را به کار می‌برین که بتانین اواید خود را به صورت منظم و درست مسرف کنین شما کوشش می‌کنین که اواید شما با مسارف تان سر بخوره اگر به اسطلاح دخل و خرچ تان با یک دیگه سر نخوره یعنی اگر خرچ نظبت با اواید تان زیادتر باشه در این صورت امکان داره که اقتصاد خانوادگی شما به یک بحران مواجه شوه در این صورت لازم است که ما از خود سوال کنیم که آیا مااش و یا اواید ماهانی ما کفایت مسارف زندگی ما را می‌کنه اگر نمی کنه مشکل در کجا است؟ آیا مااش و یا اواید ما کم است؟ و ما نمی تانیم که مسارف زندگی خود با او تحیه کنیم؟ این سوال هم می‌تانه که مطرح شده آیا ما اضافه خرچی و یا بیجا خرچی نمی کنیم؟ یعنی برج ما از خرچ ما کدر زیاد نیست؟ این سوال هم می‌تانیم از خود بکنیم که چرا آید ما مسارف زندگی ما را پوره نمی کنه؟ نقص اصلی در کجا است؟ آیا واقعا آید ما کم است؟ و یا این که ما نمی تانیم آید خود را به صورت منظم و پلان شدن مصرف کنیم و این باعث بهران اقتصادی فامیلی ما شده؟ دوستهای مهربان همه این موضوعات به اقتصاد ارتباط دارن وقتی که به وضع موجود اقتصادی جامعی خود دقت می‌کنیم متوجیه می‌شیم که یک حالت در هموبرهم اقتصادی در وطن ما در جریان است مشکل است که گفته شوه کشور ما از لحاظ اقتصادی به کدام طرف روان است آیا کشور ما به طرف صناعتی شدن در حرکت است؟ و یا زراعتی شدن؟ و یا اردویان؟ به یادم است یک وقتی از یک هم وطن ما سوال کدن که آیا افغانستان کشور زراعتی است و یا صناعتی؟ او در حال که متردد بود و عیران بود که چی جواب بده بلاخره گفت افغانستان بیترف است آله هم اتون مالم بشه که وطن ما از لحاظ اقتصادی به طرف بیترفی در حرکت است کدام پلان منظم اقتصادی و یا درنمای روشن اقتصادی در وطن ما وجود نداره یکی از ماهرین اقتصادی وطن ما به این نظر است که شرایط لازم به زراعتی شدن در وطن ما وجود نداره او معتقد است که وطن ما بهتر است که به طرف صناعتی شدن حرکت کنه او به این نظر خود دلائل داره او به این نظر است که زراعت کم از کم به دو چیزی اساسی ضروره داره زمین و آب اکثر دیاقین ما کم زمین استن اگر مقدار زمین‌های اونا را به فی نفر تقسیم شوه به هر نفر صرف چند بسوا زمین می‌رسه کشکدن بروی یک توته خرد زمین نمیتونه که ضروریات دیقانان و خانواده‌های اونا را پوره کنه با وجود که ما دشت‌های وسیعی مثل دشت لیلی و بکوه داریم اما برای آماده کدن این دشت‌ها برای کشت و زراعت به مسارف بسیار ضرورت داره مشکل دیگه برای پیشرفتی وطن ما به طرف زراعتی شدن مشکل کمبودی او است متاسفانه وطن ما باران کافی نداره که برای حاصلات زراعتی کفایت کنه ویا زراعت با سمر برسانه اکثران دیقان‌ها برای کشت و زراعت خود از اوهای چشمه‌ها و جوی‌ها و کاریز‌ها استفاده می‌کنن چون اوه کافی روان ویا به شکل باران وجود نداره از این لحاظ اکثر این زمین‌ها یا کمهو هستن و یا للمی از این خاطر هست که دیقان‌ها از کشت و زراعت خود حاصل کم به دست میرن یکی از علطای که دیقان‌های وطن ما ککنار کشت می‌کنن کمهویست کشت ککنار به هوی کم ضرورت داره ویا به هوی کم حاصل می‌ته الت دیگه که دیقان‌ها تریخ به کشت کدن تریاک می‌شنیست که اونا با کشت کدن تریاک در یک توته خرد زمین می‌تنن آید زیاده به دست بیرن این ماهر اقتصادی وطن ما بهترین راه مبارزه با کشت تریاک هم صناعتی شدن کشور می‌دانه او به این نظر است اگر صناعه مادر مثل فابریکی زوب آهن و فابریکات دیگه در وطن ما ایجاد شده می‌تاند ایداد زیاد مردم بیکار و حتی دیقان‌های کم زمین وطن ما را به کار جزب کنه که به این ترتیب دیقان ما از وابستگی به زمین آزاد می‌شد مادرنشناس‌های وطن ما می‌گن که به اساس سرویه که فرانسویه‌ها در سال 1967 از مادرن آهن آجیگک کدند و به تقیب او روسا هم این مادرن را سرویه کدند مادرن آجیگک در اکثر نقاط خود در عدود 75% آهن دارد بر علاوه این سرویه‌ها ظرفیت تولیدی این مادرن را به اندازه می‌دانند که حتی بر 200 سال ضرورت فولاد امریکا را کفایت می‌کند این اقتصاددادان وطن ما به این نظر است که اگر فابریکی زوب آهن در وطن ما تاثیر شده و این فابریکه با فابریکه‌های خرد هم ضرورت دارد در این صورت هم دولت ما از لحاظ اقتصادی با پای خود استاده خواد شد و هم کم از کم زندگی 5 ملون وطن ما را روناک خواد داد اون مادر رو نگرونده ملون پاکیتر زیدان وطن و بدا نفرود خدمت بایی زنود رود زیدان وطن و بدا نفرود خدمت بایی زنود رود دوست دپای مانده گلون پاکیتر وطن جنگ شانده گلون پاکیتر مادر رو نگرونده گلون پاکیتر مادر رو نگرونده گلون پاکیتر زی بل بل دام گل زارده پا مالو سر بی ساتو زی ماشون دو تیف بخارده پا مالو سر بی ساتو آزاد پاکستانه گلون پاکیتر وطن جنگ شانده گلون پاکیتر مادر رو نگرونده گلون پاکیتر شنونده مهربان بعضی کارشناس‌های وطن ما به این نظر استند که کشور ما زرعهتی است باید به طرف زرعهتی شدن حرکت کنه بند‌های آبگردان ساخته شوند از این بند‌ها به دشت‌های وسیع ما که به کشت و زرعهت مساعد استند نهره‌های آو کشیده شوند به این ترتیب دشت‌های وسیع به کشت و زرعهت آماده ساخته شده و به مردم بیزمین و کمزمین وطن ما توزیه شوند این بسیار مشکل است که ببینم کدام نظر یعنی عرکت کدن به طرف سنتی شدن می‌تونه مردم ما را از مشکلات اقتصادی بیرون می‌کشه یا عرکت کدن به طرف زرعهتی شدن و یا اردوش اما سوال اساسی است که ما فیلم چطور می‌تونم مشکلات اقتصادی خود را حل کنیم دروازه‌های وطن ما حال به چار طرف واز است مواد خوراکی و مصرفی بیدون کنترول از هر طرف به وطن ما وارد می‌شه اگرچه از یک جهد این روش اقتصادی باعث رونق اقتصاد وطن ما شده اما از طرف دیگه چون سنتگران وطن ما نمی تونن با این اجناس وارداتی رقابت کنن اونها را به مشکلات مواجه ساخته و اونا تقاظای اصلاع تعرفه‌های گمریکی را می‌کنن بر علاوه این وضع دیگان‌های وطن ما را هم به مشکلات مواجه ساخته لازم است که مسئولان امور در وطن ما سیاست اقتصادی را در پیش بگیرند که بنافع همه باشه شنوینده ازیز من نمی فهم آنه که شما صدای من را می‌شنوین وضع اقتصادی شما چطور است آیا آهد شما کفایت زندگی فامیلی شما را می‌کنه با وجود که این واضح است که بر اقصدیت ما و شما از لحاظ اقتصادی زندگی در وطن ما آسان نیست اما باز هم اگر ما آهد کمی که داریم او را بدون یک پلان منظم مصرف کنیم نه تنها دخل ما خرچ ما را پورا نخواد کد بلکه قرضدار هم خواد شدیم بیتر از شما اگر خانواده خرد استین ویا کلان ویا آهدان چقدر است اگر یک پلان منظم بر آهد و مصرف خود جور کنیم در این صورت امکان زیاد وجود داره که دستان بند هم نخواد شد و زندگی اقتصادیتان هم به خوشی پیش خواد رفت بعضی وقت ما می‌گیم این آهد کمی که ما داریم چی ضرورت به پلان ساختن بر او است اما تجربه ای را نشان داده کسی که متابق به پلان دخل و خرچ خانی خود را پیش برده او در زندگی خود موفق بوده دوست‌های عزیز این واضح است که بر مصرف کردن ارقدر پول که هم باشه باز هم کم است اما اگر باز هنجش و پلان مصرف کنیم می‌تانیم که اقتصاد خود را تقویع کنیم بعضی از عزیزهای ما یک کار خرده که دارن به او دمغنیمت گفته ادامه می‌تن و بر بهتر شدن و رو نقدادن او هیچ فکر نمی کنن مثلا به یک دکان خرد که در کوچه است توجه او کنین در او چند تکری ترکاری و کشمش و نخد و سابون و گوگرد است دوکاندار از سالها به این چند تکری و عاید کم روزمره خود را تیر می‌کنه وقتی کسی از دوکاندار پرسان می‌کنه که کاکا چطور است کاربار جواب می‌ته شکر است روز تیر می‌شه در حالی که اونا می‌تانن دوکان خرد خود را به یک مغازی خوب تر ارتقا بتن کار زیادتر بکنن و عاید زیادتر به دست بیارن یک شخص در یک دفتر کار می‌کنه و چند ازار افغانی ماش می‌گیره با وجود که طوان کار کردن بعد از وقت رسمیات داره او بری آفتن کار دیگر تلاش نمی کنه یا یک هموطن ما که توتی زمین بسیار کم و یا یک باغ خورد و یا چند تا بز و گوزفن داره سالها است که به او صرف زندگی بخور نمی روی خود را پیش می‌بره او بری این تلاش نمی کنه که زندگیش خوب شد و یا راه دیگی محکومی پیدا کدن آهده بر خود دستو پای کنه دوست‌های می‌روان اگر ما انوز هم منتظر ای باشیم که حکومت برای بیتر شدن وز اقتصادی ما توجه کنه حکومت ای قدر کارهای پیش روی خود داره تا وقتی که نوبت به این موضوعات می‌رسه سالها تیر خواد شد پس بیتر هست خود ما در تلاش بیتر شدن زندگی خود شویم من مطمئن هستم که در شروع شاید ما به مشکلات روبرو شویم اما بدون تکریف زحمت کشیدن هیچ کس نمی تانه وز اقتصادی خود را بیتر بسازه وقتی که شما وز اقتصادی خود را بیتر ساختین شما می‌تانین اتا با دیگرها برای بیتر شدن وز اقتصادی شان کمک کنین یک خواهر ما که در دوری از وطن در فارم مرغداری کار میکد با آمدن دوباره به وطن و دیگه خود یک فارم خورد مرغداری را شروع کد حالا او به دیگرها کمک و رهنمائی می‌کند که چطور می‌تانند فارم‌های خورد مرغداری را شروع کنند اگر ما هر قدر وقت دست زیر علاشه بیشتیدیم و منتظر ای بانیم که دیگرها زندگی ما را بهتر بسازند ما صرف خود بازی می‌تیم و وقت قیمتی خود را به جای زاهی می‌کنیم که هزار‌ها هم وطن ما در اون مسروف کار باشند خدا را شکر که ما دشت‌های وسیع داریم که خاک حاصل خیز هم داره اگر آبیاری شوند هزاران هم وطن ما صاحب زمین و زندگی خواد شوند از خداوند می‌خواهیم که زمامدارای ما را حکمت اطاع کنند که بتانند پرانهای خوب اقتصادی کوتا مدت و دراز مدت تحیه کنند که بنافع همه مردم وطن ما باشند آآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآ عبرو بادو ماوو خرشدو فلک در کارم دا تونانه به کفاری و به غفلت نخونی همه از بری بوسه کشته و فرمان بگار شرط انصاف نباشه که تو فرمان نبری آآآآآآآآآآآ٢آآآآآآآآآآآآآآآآآآ با مراد دل رسیان سهر کس سوز سینه دعا کنی فخدا که فیض دعا رسن سهر که رحمت خدا کنی با مراد دل رسیان سهر موسیقی منو حایو حایو گیری ستر بره اتابه توزی ستر فواز کمی نگری ستر کدگر زشور چهار کنی با مراد دل رسیان سهر موسیقی دل شکست ای مرد آهید بره سر دارد دعا کنید خدایش شکستتر دارد دوست‌های مهربان ما در باره سادگرب می‌زدیم گفتیم که داشتن پلان اقتصادی خوب هم بر یک مملکت و هم بر یک خانواده بسیار مهم است در زمانهای قدیم مصر یک مملکت بزرگ و قوی بود یک دفع پادشاه مصر یک خوه وحشتاور دید که هیچ کس نتانست او را تحبیر کنه یکی از درباریا به فراون گفت یک نفر در زندان بندیست او می‌تانه که خوه شما را تحبیر کنه ای زندانی ازرت یوسف بود که برادرهایش او را به غلامی فروخته بودن بخاطر تهمت ناحق یوسف در مصر زندانی بود خداوان به یوسف اکمت زیاد بخشیده بود فراون یوسف را از زندان خواست که خواه او را تحبیر کنه فراون خوه دیده بود که لبی یک نهر استاده است هفت گوه چاق از او بیرون میان و بتاقیب اونا هفت گوه بسیار لاغر از او بیرون میشن هفت گوه لاغر ای هفت گوه چاقه قرد می‌کنن بیاین کسره از کتاب مقدس بخانیم یوسف به فراون گفت خواه به فراون یکیست خدا از آنچی خواهد کرد فراون را خبر داده است هفت گوه نیکو هفت سال باشد و هفت گوه لاغر رزشت که در اقیب اونا برامدن هفت سال است هفت سال فراوانی بسیار در تمامی زمین مصر می‌آید و بعد از آن هفت سال قهطی می‌آید وقتی که فراون تعبیر خواه خود از یوسف شنید باور کرد که حتما بعد از هفت سال فراوانی هفت سال قهطی پیش روی است او یوسف را وزیر خود مقرر کرد که مردم مصر از قهطی نجات بده یوسف پلان منظم ساخت و در دوران هفت سال فراوانی غله زیاد زخیره کرد که برای هفت سال قهطی شدید که در مصر و از زمین‌های اطراف او بود کفایت کرد پدر و برادر‌های یوسف که در کنهان زندگی می‌کدن وقتی که از از قهطی بتکلیف شدن برای خریدن غله به مصر آمدن یوسف با حکمتی که خدا به او بخشیده بود نه تنها مردم مصر از مردن در قهطی نجات داد بلکه به خانواده خود هم در شرایط بسیار سخت کمک کرد یوسف پلان منظم ساخت که مردم هتا در وقت فراوانی هم غله را به جا خرش نکنن که بتانن یک اندازه غله را بر قهطی زخیره کنن حضرت یوسف نمونه یک انسانست که او نه تنها پلان کدن زندگی اقتصادی خود را می‌فامید بلکه او می‌تونست که زندگی اقتصادی یک مملکت هم تنظیم کنه ما هم می‌تونیم از یوسف درست بگیریم و زندگی اقتصادی خانوادهی خود را پلان کنیم که در آینده با مشکلات اقتصادی مپلان نشیم در امثال سلیمان می‌خانیم در منزل حکیمان خزانه مرغوب و روغن است اما مرد احمق آنها را طرف می‌کند منظور سلیمان است کسی که حکیم یان دانا است در خانه او همیشه فراوانی است ویا خانه او معمور است اما کسی که احمق است یعنی بیدون پلان زندگی خود را پیش می‌بره خانه او همیشه خالی است ایسای مسیح هم یک وقتی با پنج نان و دو ماهی پنج هزار نفر نان داد وقتی که مردم سیر شدن و نان اضافگی ماند ایسای مسیح نگافت نان اضافگی را او سپرتین برکه او گافت که او را جمع کنین به این ترتیب ایسای مسیح که نجات دهنده بشر است بر علاوه درس‌های دیگه با ما این درس هم میده که در فکر اقتصاد کدن هم باشیم خوب دوست‌های مهربان با شنیدن یک سرود روحانی صحبت امروز با آخر می‌رسانیم موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی موسیقی